Waarom werpleegkundigen massaal de praktijk verlaten. En wat je eraan kan doen.
De thuisverpleging staat onder druk. Eén van de meest alarmerende trends is het groeiende aantal verpleegkundigen dat ervoor kiest de werkvloer te verlaten. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de continuïteit en kwaliteit van zorg, maar zet ook extra druk op de collega’s die achterblijven. Het is tijd om niet alleen naar de oorzaken te kijken, maar ook naar concrete oplossingen waarin goed leiderschap centraal staat.
Oorzaken van het vertrek
-
Werkdruk en personeelstekort
Veel verpleegkundigen geven aan dat de werkdruk ondraaglijk is geworden. Door een chronisch tekort aan personeel moeten ze meer taken op zich nemen, wat leidt tot fysieke en mentale uitputting. -
Gebrek aan waardering en zeggenschap
Verpleegkundigen voelen zich vaak niet gehoord in beleidskeuzes. Het ontbreken van inspraak in beslissingen over roosters, protocollen en veranderingen leidt tot frustratie. -
Administratie en verplichtingen
Naast hun verpleegkundige taken worden zorgverleners vaak belast met een waaier aan administratieve verplichtingen: rapporteren, dossiers bijhouden, overlegmomenten, communicatie met de boekhouder… Het lijkt alsof het werk nooit ophoudt. -
Slechte balans tussen werk en privé
Onregelmatige werktijden, weinig flexibiliteit en structureel overwerk zorgen ervoor dat verpleegkundigen moeite hebben om werk met hun privéleven te combineren.
Wat kunnen we doen om verpleegkundigen te behouden?
Het behouden van verpleegkundigen vraagt om een combinatie van strategisch leiderschap en structurele verbeteringen binnen de organisatie. Allereerst is luisterend en dienstbaar leiderschap essentieel: zorgleiders moeten benaderbaar zijn, actief luisteren naar hun team en daadwerkelijk handelen op basis van hun signalen. Het gaat om het creëren van een cultuur waarin verpleegkundigen serieus worden genomen, kunnen meepraten en invloed hebben op beleid en dagelijkse praktijk.
Daarnaast is het cruciaal om de werkdruk te verlagen door de inzet van zorgkundigen of familie en mantelzorgers van de patient. Maar denk ook aan digitalisering en duidelijke taakverdeling, zodat verpleegkundigen zich kunnen richten op hun kerntaken. Ook loopbaanontwikkeling speelt een grote rol in het behoud van personeel. Door doorgroeimogelijkheden te bieden binnen de zorgpraktijk zoals specialisaties of mentorschap voelen verpleegkundigen zich gezien en gewaardeerd.
Verder is het belangrijk om roosters flexibeler in te richten, zodat de balans tussen werk en privé beter wordt gewaarborgd. Ten slotte is erkenning van onschatbare waarde: niet alleen in woorden of symbolische gebaren, maar door voortdurende feedback, het vieren van successen en het zichtbaar maken van hun impact op de zorg.
Verpleegkundigen verlaten de praktijk niet zomaar; het is vaak een laatste redmiddel na langdurige overbelasting, gebrek aan perspectief en onvoldoende ondersteuning. De oplossing ligt in mensgericht leiderschap, structurele veranderingen in de werkorganisatie en vooral in het erkennen van de waarde die verpleegkundigen dagelijks leveren.