Als verpleeg- of zorgkundige word je verondersteld op de hoogte te zijn van nieuwe verpleegkundige technieken zodat zorgen doelmatig en doeltreffend uitgevoerd worden én dat je op de hoogte bent van de geldende reglementeringen die op het beroep van toepassing zijn. Om het bijscholen te stimuleren, voorziet het RIZIV jaarlijks in een tegemoetkoming van €175. Het eerste jaar wanneer je als verpleegkundige actief bent, wordt er verwacht dat minimum 4 van de 5 uren gespendeerd worden aan bijscholingen over nomenclatuur of andere specifieke regels in de thuisverpleging. Vanaf het tweede jaar blijft de verplichting om minstens 5 uur aan bijscholing te volgen. Je dient dan minstens 2 opleidingsuren te wijten aan de nomenclatuur of andere specifieke regelgeving en minstens 3 opleidingsuren aan de actualisering of het “evidence-based” werken.
Bijscholing blijft belangrijk omdat het de kwaliteit van zorg sterk beïnvloedt. De Kwaliteitswet zet de patiënt centraal en volgt daarmee de Wet op de Patiëntenrechten waarbij de patiënt het recht heeft op een kwaliteitsvolle zorg. Anders dan de Wet op de Patiëntenrechten, voorziet de Kwaliteitswet in een concrete uitwerking van de algemene zorgvuldigheidsnorm die geldt en stelt het concrete kwaliteits- en veiligheidsvereisten voorop.
In de Kwaliteitswet staan twee begrippen centraal: visum en bekwaamheid. Bekwaamheid toon je enerzijds aan door het behalen en voorleggen van een diploma of getuigschrift, wat verrijkt wordt met een visum. Anderzijds dragen kennis, kunde, vaardigheden en ervaring ook bij aan je bekwaamheid.
Een gezondheidsbeoefenaar mag niet zomaar elke handeling stellen waarvoor hij bevoegd is, maar hij moet ook zijn bekwaamheid kunnen aantonen. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van elke gezondheidsbeoefenaar om zelf in te schatten over welke bekwaamheden en/of ervaringen hij of zij beschikt of moet verwerven om de kwaliteit van zorg blijvend te kunnen garanderen.
Het is vanzelfsprekend om gedurende je hele carrière in het bezit te zijn van je visum. Daarnaast dringt echter het bijhouden van een portfolio zich op als blijvend bewijs dat het visum aan de dynamische uitvoeringsvoorwaarde voldoet. Een portfolio wordt gedefinieerd als: ‘Iedere gezondheidsbeoefenaar verstrekt enkel gezondheidszorg als de nodige ervaring en bekwaamheid beschikbaar is’ en ‘het is de verantwoordelijkheid van de zorgverstrekker om zijn portfolio te staven zowel inhoudelijk als vormelijk’. De regelgever legt dus weinig voorwaarden op, wat hij wel meegeeft is dat het portfolio in elektronische vorm moet worden bijgehouden. De inhoud zal eerder een combinatie zijn van bewijsstukken en aanvullende gegevens die de zorgverlener noodzakelijk acht om toe te voegen zodat het een afdoend bewijs vormt van zijn bekwaamheid en ervaring. De toezichthoudende commissie zal bij controle het recht hebben het portfolio op te vragen. Volg je bijvoorbeeld een opleiding palliatieve zorg, diabeteseducator of andere, dan hou je de attesten die je behaalt straks bij in een portfolio.
Gezien de uitvoeringsbesluiten ontbreken, duiden we graag de Kwaliteitswet. Van zodra de uitvoeringsbesluiten gepubliceerd zijn, duiken we dieper in de materie en bieden we praktische handvaten om de regels in de praktijk te kunnen toepassen.
Auteurs: Jana Cools & Kris Proost